Sprawozdanie z działalności
Pracowni Badań Humanistycznych nad Problematyką Górską
Instytut Filologii Polskiej
Uniwersytet Wrocławski
za rok 2019
W roku 2019 zakres działalności naukowej i popularyzatorskiej realizowanej w Pracowni Badań Humanistycznych nad Problematyką Górską uległ znacznemu rozszerzeniu. W semestrze letnim odbyły się trzy wykłady otwarte (wszystkie były bezpośrednio transmitowane na Facebooku i zostały na trwałe zarejestrowane).
Członkowie Pracowni realizowali również własne projekty związane z problematyką górską, efekty badań zaprezentowali na krajowych i zagranicznych konferencjach naukowych.
W ramach działalności popularyzatorskiej członkowie pracowni brali także aktywny udział w XXII Dolnośląskim Festiwalu Nauki, XXIV Festiwalu Górskim im. Andrzeja Zawady w Lądku Zdroju oraz XI Harasymiadzie, prowadząc warsztaty, wygłaszając prelekcje i uczestnicząc w panelach dyskusyjnych.
Najważniejszym prestiżowym wydarzeniem roku 2019 była nagroda za popularyzację kultury górskiej przyznana na XXIV Festiwalu Górskim dwóm członkom Pracowni: Profesorowi Jackowi Kolbuszewskiemu i Doktorowi Wiesławowi Aleksandrowi Wójcikowi.
W czerwcu 2019 ukazał się 12 tom rocznika „Góry-Literatura-Kultura”.
W październiku odbyła się VII edycja Międzynarodowej Konferencji z cyklu „Góry-Literatura-Kultura”, która z roku na rok cieszy się coraz większą popularnością zarówno wśród badaczy z kraju, jak i zagranicy.
Pod koniec roku uzupełnione zostały zbiory biblioteki górskiej PBHnPG o kilkadziesiąt nowych tytułów.
W ciągu 2019 zostały przygotowane do druku dwie monografie inicjujące Serię Górską, która od roku 2020 będzie się ukazywać w wydawnictwie Universitas.
Wykłady otwarte:
30.01.19 dr hab. Małgorzata Misiak wygłosiła wykład otwarty: Między Popradem a Osławą. Tożsamość kulturowo-językowa Łemków w ujęciu etnolingwistycznym. (Instytut Filologii Polskiej UWr. Pl. Nankiera 15, godz. 18.00).
03.04. 19 dr hab. Ewa Grzęda prof. UWr, wygłosiła wykład otwarty: W górach poetów i malarzy. Romantyczne wędrówki Polaków po Szwajcarii Saskiej. (Instytut Filologii Polskiej UWr. Pl. Nankiera 15, godz. 18.00).
30. 05 2019 dr Jakub Żmidziński (Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu) wygłosił wykład Brzmienie Czarnohory a gra gwiazd. Kosmiczny wymiar muzyki według Stanisława Vincenza. (Instytut Filologii Polskiej UWr. Pl. Nankiera 15, godz. 18.00).
Konferencje:
W dniach 16 – 18 października 2019 r. w Polanicy Zdroju odbyła się VII edycja Międzynarodowej Konferencji z cyklu „Góry-Literatura-Kultura”: Czyje są Góry? Procesy oswajania, udomawiania i zawłaszczania gór, w której udział wzięło wielu członków PBHnPG.
Organizatorzy Konferencji:
Pracownia Badań Humanistycznych nad Problematyką Górską, Instytut Filologii Polskiej UWr.;
Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie (DHI Warschau);
Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europas (Niemcy).
Szczegółowe informacje i program konferencji oraz obszerne sprawozdanie z obrad znajdują się na stronie PBHnPG: www.gory-pbhpg.eu.
Udział członków Pracowni w innych konferencjach krajowych i zagranicznych:
Maria Kościelniak wzięła udział w IX Ogólnopolskiej Konferencji Polskiego Towarzystwa Nauk Społecznych o Sporcie: „Sport i turystyka w perspektywie nauk społecznych: tradycja i współczesność” (2 -4 września 2019, AWF w Krakowie) i wygłosiła referat: Szlaki kulturowe, podróże lekturowe, questing. Formy prezentacji dziedzictwa kulturowego w regionach peryferyjnych na przykładzie Gorców.
Anna Pigoń wzięła udział w Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „(Nie)pokój w tekstach kultury XIX-XXI wieku” (Uniwersytet Gdański, 20-21 września 2019) i wygłosiła referat: Niepokoje w nie-pokoju. O taternickiej emancypacji kobiet na przełomie XIX i XX wieku.
Maria Kościelniak wzięła udział w Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Jerzy Harasymowicz – poeta Krakowa, poeta Karpat. Próba nowego odczytania” (29 – 30 listopada Kraków) i wygłosiła referat Pejzaże harasymowiczowskie i inne tropy obecności Jerzego Harasymowicza w twórczości Wojciecha Bellona.
Jan Pacholski wziął udział w 14. Mitteleuropäische Nachwuchsgermanistentagung [14. Środkowoeuropejskiej Konferencji Młodych Germanistów] „Netzwerke – Rivalitäten – Gruppen – Solitäre“ („Sieci – Rywalizacja – Grupy – Samotnicy”), Tagung für Studierende aus Ostmitteleuropa und Deutschland in Zusammenarbeit mit dem Mitteleuropäischen Germanistenverband [Konferencja dla Studentów z Europy Środkowej i Wschodniej oraz Niemiec we współpracy ze Środkowoeuropejskim Stowarzyszeniem Germanistów], która odbyła się w dniach 24–28.11.2019 w Domu Spotkań „Der Heiligenhof“ w Bad Kissingen, gdzie 25.11 wygłosił wykład Einzelgänger im Netzwerk – Autoren der Reiseberichte durch das Riesengebirge im 18. Jahrhundert [„Sieć indywidualistów – autorzy osiemnastowiecznych relacji z podróży przez Karkonosze”].
Ewa Grzęda i Maria Kościelniak wzięły udział (na zaproszenie skierowane do PBHnPG) w międzynarodowej konferencji Cultural Perspectives on Nature as an Educational Space (5–6 grudnia 2019 Marburg), Organizatorzy: Philipps-Universität Marburg Institut für Sprtwissenschaft und Motologie Soziologie der Bewegung und des Sports, i wygłosiły referat przygotowany we współpracy z Wojciechem Małeckim The Humanistic and cultural aspects of Polish nature education. Then and Now.
Działalność popularyzatorska:
Jan Pacholski w ramach XXII Dolnośląskiego Festiwalu Nauki, Edycji 2019, przeprowadził wykład Jak daleko jest z Harzu w Karkonosze?, który odbył się w ramach imprez z cyklu „Kultury dalekie i bliskie” na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego, pl. Biskupa Nankiera 15b w sali 26, (24.09.2019, godz.15.30).
Ewa Grzęda i Jacek Kolbuszewski wzięli udział w XXII Dolnośląskim Festiwalu Nauki (23.09.19, Sobótka, godz. 16.00) i wygłosili wykład Kulturowe znaczenie Ślęży oraz przedstawili prezentację Ślęża dzisiaj…
Maria Kościelniak wzięła udział w XI Harasymiadzie (Komańcza 6 – 7 września 2019), gdzie wygłosiła prelekcję Jerzy Harasymowicz – ojciec duchowy studenckiej piosenki turystycznej.
Ewa Grzęda wraz z Jackiem Kolbuszewskim i Marią Kościelniak przeprowadzili warsztaty literackie dla pisarzy, dziennikarzy i blogerów na XXIV Festiwalu Górskim im. Andrzeja Zawady w Lądku Zdroju (20.09.2019): Od sztuki pisania do sztuki cierpienia. Czego możemy dowiedzieć się od bohatera górskich, literackich klasyków?; „Ja, moje, o mnie”. Jak pisać o górach w stylu „modern’?
Ewa Grzęda wzięła udział w panelu dyskusyjnym Literackie#SOLO. Ego człowieka gór. Dyskusja o tym, co w książkach piszą o sobie ludzie gór na XXIV Festiwalu Górskim im. Andrzeja Zawady w Lądku Zdroju (20. 09. 2019).
Ewa Grzęda była jurorem w konkursie na najlepszą książkę górską na XXIV Festiwalu Górskim im. Andrzeja Zawady w Lądku Zdroju (20. 09. 2019).
Publikacje:
W czerwcu 2019 ukazał się 12 tom rocznika „Góry-Literatura-Kultura”, t. 12., pod red. E. Grzędy, 2018. (W grudniu 2020 rocznik „Góry-Literatura-Kultura” został umieszczony w bazie ERIH PLUS).
Wywiad dla magazynu „Góry”: Ewa Grzęda rozmawiała z Jackiem Kolbuszewskim, Górski plecak z literaturą, „Góry” 4 Górski Magazyn Sportowy, nr 3/2019 (269), s. 82-83.
W roku 2019 zakupiono kilkadziesiąt nowych pozycji książkowych do biblioteczki górskiej.
Publikacje w przygotowaniu:
Jacek Kolbuszewski, Góry – przestrzenie i krajobrazy. Studia z historii literatury i kultury, Universitas 2020.
Od Kaukazu po Sudety. O zamieszkiwaniu i poznawaniu gór, [monografia zbiorowa] pod red. Ewy Grzędy, Universitas 2020.
„Góry-Literatura-Kultura”, t. 13, pod red. Ewy Grzędy, 2019.